Զավակների կողմից մոռացված՝ հասարակության կողմից անտեսված

Ձմեռային ցուրտ մթնշաղն արդեն իջել էր քաղաքի վրա, անցյալ դարից ժառանգություն հասած գորշ, ցածրահարկ տները մխրճվել էին իրար մեջ և շարվել Հրազդան անունը կրող փողոցի մի կողմում՝ դիմացը սփռելով տանիքներից բարձրացող ծխից մոխրացած ձյունով բաց դաշտը։ Դաշտից սուլող սառը քամին կարծես վաղուց պայմանագիր ուներ կտուրների հետ, որոնց տակ անտարբերորեն շարվել էին տները։
Հայցքս սահում է դարպասների վրայով․ «11» թիվն եմ փնտրում։

Պատերին կուլ գնացած մեկ դռան չափ դարպասը գտա։ Կասկածում եմ, որ ծեծեմ, լսեն, փորձում եմ բացել։ Տան բնակիչը, հիրավի, իմաստուն է․ դռան փականը միանգամից հիշեցնում է Կարմիր գլխարկի տատիկի դռան փականը՝
«Պարանը քաշիր և դուռը կբացվի» ․․․ բացվեց․ ներս եմ մտնում բակ և փորձում կողմնորոշվել տեղանքում։
Կռացած տան նկուղից գլուխն է հանում տան ծեր բնակիչը։
Ներկայանում եմ։ Տատը փորձում է աստիճաններով բարձրանալ և ձեռի հետ տուն է հրավիրում։

«Եկել էի փետ տանեի փեջի համար, լավ գնալուցդ հետո կգամ տանեմ»,– ասում է տատը։

Պատրաստակամություն եմ հայտնում օգնել, ասում եմ․
«Քանի օգնող ձեռք կա եկեք տանենք փայտը»։
Կրկին բացում է նկուղի դուռը։
«Լույս չկա, զգույշ իջիր, վեդրան հենա՝ ընդեղա, – ցույց է տալիս,– մի քանի հատ դիր վեդրայի մեջ հերիք ա, շատ չեմ վառում, հերիք չի անի»։
Մտնում ենք տուն․մաշված ապակիների և պատառոտված պոլիէթիլենով ծածկված պատուհաններով նախասրահում ցուրտ է, առաջ ենք գնում։
Տան բոլոր սենյակների դռները փակ են․ խոհանոց միջանցքում է տեղակայված Օլյա տատը։
Առաջարկում է նստել, ինքն էլ վառարանում փայտ է ավելացնում։ Նստում է դիմացս՝ թախտ–մահճակալին, հարցրես եմ կարդում, ասում է․
«Բարձր խոսա, լավ չեմ լսում, – սկսում եմ բարձր կարդալ, ասում է,– ինչի ես գոռում, – ու թախծոտ ժպիտով նայում է ինձ»։
Տատին իմ հարցերը չեն հետաքրքրում, անընդհատ նոր թեմա է բացում, տատի շուրթերից ծորում են իր կյանքի լավագույն հիշողությունների պատմությունները։
Տատը սկսում է արտասանել, հետո հարցնում․
«Իմացա՞ր»։
Հարցականով ասում եմ՝ հա,
Ծիծաղով ասում է դե ասա, ասում եմ Ջիվանի։
«Հա– հա, խելացի աղջիկ ես, ապրես,– ասում է տատը ու շարունակում, – ժամանակին 2000 անուն գիրք եմ ունեցել, բոլորը հատ–հատ կարդացել եմ, Տոլստոյի բոլոր հատորներն ունեի, նեղ թվերին տղես գրքերս կամաց–կամաց տարավ՝ մտածեցի կարդալու համարա, էն էլ ․․․ ,– լռում է, հետո շարունակում,– 2 տղա ունեմ, բալես, դու երեխա ունե՞ս,– ասում եմ ոչ, ասում է ,– ոչինչ, կունենաս։ Մի տղես Ռուսասատան ա, ջահել էր, որ գնաց, հոր թաղմանն էլ չկար, հիմա ուր ա՝ չգիտեմ, մյուս տղես 20 տարի առաջ գնաց Չիբակսարի ․․․ կնիկ առավ ․․․ սկզբից էլ հետս չապրեցին, սկզբի վախտերը զանգում էր, հետո ասեց ըտեղից տեղափոխվում են, կզանգի, ու՜ֆֆ, բալես, մեռնեմ, խաբար էլ չի լինի ․․․ »։
Ավարտեցի աշխատանքս, տատին ուզում եմ հրաժեշտ տալ, չի ստացվում, տատը հիշում–հիշում է, տատը զրույցի է կարոտել, տատը լսողի է կարոտել, տատը ուզում է, որ իրեն հիշեն։
Տատին ասում եմ, որ մութ է, դուրս չգա, ես ինքս կգնամ, փակում եմ դարպասը ․․․

Դաշտից փչող քամին ծակծկում է այտերս, ցավեցնում լացելու աստիճան ․․․